Kış ve zorlukları - 1

... o soğuğu ciğerlerde hissetmek ve ağaca çıkarken, yol açarken, dağlarda kayalardan taşlardan kayma düşme tehlikesi ve zorluklarıyla mücadele eder kara çocuklar.
   Devamı gelecek, pek yakında. Kışın karı, soğuğu yaşayarak gördüğümüz ve hissettiğimiz ... Kaldığımız yerden devam..

KIŞ VE ZORLUKLARI – 1
   Kara çocuklara kara kış zordur. Kış kar soğuk fırtına boran tipi herkese zor gelir, aça, açıkta olana daha bir zordur. İşinin, hayatının çoğu dışarda, açıkta geçen kara çocuklara da zordur. Davar otlatmaya gidilecek, hayvanlar kar kış dinlemez, bugün hava soğuk dünkü biriktirdikleri mi yiyeyim, gezip dolaşmama, otlamama gerek yok, sahibim çobanım üşümesin diye bir düşüncesi yoktur. Yazın sıcağıda kışın en soğuğu da olsa davar (keçi-koyun sürüsü) çıkıp biraz dolaşıp, otlaması, suyunu yemini yemesi gerekir. O yüzdendir hayvanlarla birlikte çobanı, kara çadırın kara çocuğu da aynı karda kışta dolaşacak, davara bakacak, suyunu yemini ayarlayıp, yemesini içmesini sağlayacaktır. Ve anlatalım bu işleri dilimiz döndüğünce, sürçü-lisan edersek şimdiden affola...
   Kış aylarında havalar iyice soğuduktan sonra, Kasım gibi en geç, çadır faslı kapatılıp varsa seyile (sahil yada daha ılıman yerler) yoksa yada o sene seyil ekin salanı ve hayvanlarla göçmek mümkün değilse, çardağa veya kış yurduna göçülür. Buradan başlayalım müsaadenizle...
   Seyile (sahile), kış yurduna veya çardağa göçmek. Göçmek zor iştir kara çocuklara, çünkü herşeyi bozup, yükleyip, taşıyıp ve taşındıktan sonra yeniden kurmak, yerleştirmek gerek, bir yap-boz edasıyla yerli yerine koymak. O yüzden bütün işleri görecek kolaylıkta, taşıması hafif şeylerdir kara çocukların malzemeleri, hepi topu birkaç çuval ki kıldan yapılır içindeki malzemeye göre 70-80 kilo veya biraz daha fazla ağırlıkta, eşeğin bir tanesini, at veya devenin ikisini birden taşıyacağı kabalıkta olur. Birkaç kat yatak (herbir bireyin yatabileceği bir döşek, bir yastık ve yorgan ile yüzü-bezi bir kat olarak isimlendirilir), iki üç sefer yetecek kadar çamaşır, kılık kıyafet, un buğday bulgur vb bakliyat un-ufra ile at-eşek, deve, inek ile keçi-koyunlara yetecek yemler ve birkaç çul-çaput ile bir çadırdan oluşur göç malzemeleri ve en fazla en kalabalık aileler için 5-6 hayvanlık (at, eşek veya develer) yük çıkar. At veya öküz arabası çözüm olmaz olsa bile heryere kadar değil, belli bir yere kadar gidilir, çünkü devamında yol yordam bulmak hiçte kolay olmayıp, modern haliyle traktör veya kamyonla taşınan yükler bile belli bir yerden sonra yurt yerine kadar yine hayvanlara kalır iş. Ama bu işler kışa bırakılmaz tabi en geç Kasım gibi taşınılmış olur ki bazen bu zamanlar dahi geç kalınmış olur. Ama kışa hazırlık anlamında çok ama çok zorlar bu işler, hep kara çadırın kara çocuklarını.
   Göçmek kış için çardak veya sahile Kasım gibi halledilir ve bu işler, genelde okuyan kara çocuklarında gelme zamanları olan hafta sonuna denk getirilir ki onlarda bir işin ucundan tutabilsin.  Eşek, at, deve vb yük hayvanlarının başını, yularını çekmekten, oğlak veya keçinin önünde ardında yanında gideceği, yük yüklenirken hayvanın kıpırdamamasını sağlamaktan, ... kadar bir sürü işte elemana 7den 77ye herkese ihtiyaç olur göç zamanlarında da, diğer iş zamanlarında olduğu gibi. Ve ihtiyaçtan dolayı göçler ve diğer emek yoğun işler haftasonu veya 15 tatil gibi daha uzun soluklu kara çocukların izinli evde, çadırda olacağı zamanlara ayarlanır.
   Kış aylarında göçmek kadar zor işlerden birisi de davar gütmektir kara çocuklara. Çünkü soğukta, karda kışta, buzlu sisli, fırtınalı boranlı her türlü hava şartlarında da keçileri otlatmak, yemini samanını verip, suyunu içtikten sonra azda olsa şöyle bir iki saat hayvanları dolaştırmak, günlük heyecanı hayvanlara yaşatmak gerek. Bugün hava diz boyu veya daha fazla karlı çıkmayayım demez, diyemez hayvanlar, illaki dolaşacak, şöyle azda olsa ayağının harını alıp gelecektir. Yoksa kırılır acından çalıduvarı veya ağıldaki naylon vb malzemeyi yer bitirir, öyle olmasa suyu yemi yiyeceği herşeyi tam olsa bile sıkıntıdan paralar ve illa çıkıp bir iki tur atacak, çalılara bir sırtını sürecektir. Davar (keçiler) bir dolanacak ve dolanırken de başında en az bir çobanı mutlaka olacaktır. Olmazsa nolur biraz dolaşıp harını aldıktan sonra mutlaka döner gelir, davar akıllı hayvanlardır ama tehlikeler fazla hemde çok fazladır, nasıl şehirde dükkanın kapısını açık bırakıp çıkamıyor, çocuğu okula yada caddeye parka tek başına bırakamıyorsak hayvanları dağlara başıboş bırakmayız. Tehlikeler diz boyudur, biri ayağını ağaca takarsa kalır orda ya kırar ayağı yada kalıp ölüp gider. Kurt inerse karda kışta bir ikisini yer bir sürüsünü de parçalar öldürür ve heba olur gider yılların emeği hem önceki hem sonraki. Hırsız dadanır doldurur gider ALLAH korusun, karda buzda kuzlar uygunsuz yerlere ölür körpeler. Velhasıl tehlike hat safhada öyle yada böyle bir kara çocuk olacaktır davarın başında. Ve bu çocukların giyecek ne çok kılık kıyafeti, botu, çizmesi bol bol vardır nede kalın sağlam korunaklıdır olanları. Çoğu karda kışta buzda soğukta bir lastik çizme, çoğunlukla içine giyecek bir çift kalın yün çorabı bile yoktur, üstünde yırtık veya başkasından gelme yada büyüklerden kalma bir gocuk (mont yada parka) bazen el örmesi bir kazak ve tellik (bere), oda biraz daha ip alacak durumu alabilenlerin yada koyun yününden örme bir şeyler ancak ya vardır yada yoktur, üstünde başında.
   Kılık kıyafet yoktur üstü başında adam gibi, varsa ayakta delik olmayan sağlam bir uzun veya kısa kulaklı çizme bu kara çocuktan daha mutlusu, daha şanslısı yoktur. Dağda kış gününde, karın buzun soğuğun içinde ayakları her halükarda üşüyecektir ayakları ama en azından içine su almadan, ayaklar ıslanmadan üşüyorsa kendini mutlu hisseder. Çünkü o soğukta birde ıslanmışsa üşüme ikiye üçe katlanır hatta çok soğuk olursa donma tehlikesi bile doğabilir ve sonrasında ne kadar ısınsa da fayda etmez hatta o kadar ıslanır ve üşürki ısındığında eller ayaklar uyuşmaya başlar. Ve bu dert sıkıntı sadece bir tanesidir, kara çadırın kara çocuklarına kışın çekmek zorunda olduğu, karşılaştıklarından.
   Nereden mi biliyorum, kara çadırın kara çocuğu'yumda oradan... DEVAMI YAKINDA YOLDADIR.

KARA ÇADIRIN KARA EVLADI