Bir kepçe (çomça, deliğız) Yayık Ayranı olsa ne içilir değil mi?
.....
Deri Yannık'tan yeni çıkmış bol köpüklü üstü hafif tereyağı kırıntılı bir yayık ayranı ...
....
Çıkan tereyağı'ndan da yağlı Bazlama, ovmaç tereyağı sıkması çomacı yapıvereceğim, haydi yine iyisiniz...
YAYIK AYRANI
Sabahın erkeninde, daha gün ağarmadan, doğmadan başlar #yayıkYayma uğraşı. Geç kalkarsan davarın salımına yetişilmez, tabi birde #horonta’nın yemi yiyeceği, boğazı var, araya onu da sıkıştıracağız.
Üç ayaklı tepeden iple bağlanmış direklerden oluşan çatkı’ya, akşamdan ıslanması için suya konmuş yannık Derisi’nin üç tarafından, derinin altı yere değecek yükseklikte bağlanması ile başlar işler. Tabi diğer taraftan yoğurtlar hazır olmalı, yayığın ısıcak veya soğuk gelme durumuna göre kazanlarda kaynatılan suyunda ocağa konmuş ve altının yanıyor olması gerekir. Yannık'ı astık, derinin altına yere gelen kısma #çulÇabıt parçası, eski püskü giyecek vs.den oluşan altlık koymayı unutmamak da bu işin püf noktalarından, yoksa alimALLAH bişsek’le döverken gırçılır deri ve delinir yannık.
Neyse deriyi astık, içine keçi Yoğurdu Silifke Yoğurdu’nu döktük ve yeterli cıvıklığa getirmek için, yoğurdun ve havanın sıcaklığına göre sıcak yada soğuk sudan ekledik. bişsek denilen (bir ana ağzı ve üç yada dört delikli, yuvarlak 1,20-1,40 m sapı olan bir gereç) yannığın, yayığın olmazsa olmazı, koyduk içine ve başladık yaymaya. Yaymak dediğimiz olayda, yannık’ın içindeki yoğurdu, ağza yakın seviyeye kadar çıkartılan bişşeği aynı güç ve seviyede dibine kadar indirip, çıkarıp, indirme olayıdır. Buradan cappıdı cappıdı cap, cappıdı cappıdı cap ritmi eşliğinde bir ses çıkar ve kara evlatları yatağından çoğunlukla özellikle bahardan başlayıp yaz boyu süren, son güzlere kadar hemen hemen her güne olan bir uyandırma yada alarm sesi olur.
Yayık Yayma işlemi bu şekilde yarım saat 45 dk. Bilemediniz 1 saat kadar sürer ve iş bitmeye yakın gün ağarmış yeni doğmaya geçmiştir, hanedeki kişi, genç kız veya gelin sayı ve durumuna göre diğer taraftan ocağa #bazlamaSacı kurulmuş, sıcacık, mis kokulu, tam yağlı Bazlama, ovmaç veya çökelek Sıkması yada altından dam dam akacak tereyağ Sıkması’na hazır bazlama pişmeye başlamıştır.
Yayık yaydık, yayığın yüzüne hafif hafif tereyağı birikmeye başladıkça sıcaklığa veya soğukluğuna göre hafif hafif sulandırarak, toplanan tereyağını, #çomça veya #deliğız denilen uzun saplı büyükçe bir kepçe yardımıyla alınarak, altına #tolangaç koyulmuş bakırın içine alınır. Bir kara Çadırın kara evladı için böylesi bir sabahın en zevkli tarafı, kalkar kalkmaz, bol köpüklü, hafif içi tereyağı kırıntılı, yayıktan yeni çıkmış bir çomça yayık Ayranı’nı yannığın üstüne eğilerek yada boyu kısaysa oraya uzanarak, kafası çatkı direklerine vura vura içmektir. Bu tadın, lezzetin, sabah sabah yeni kalkmış, boş mideye inen ayranın verdiği soğuk, serinliğin başka ne tarifi vardır, ne de değişeni ve eşdeğeri... YAYIK yayma işinin son aşaması olan bakıra alınmış tereyağının ve yannık’ta kalan ayranının hikayesi de başka bir vakte inşALLAH...
KARA ÇADIRIN KARA EVLADI
KARAyolcu Orman Mühendisi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder